امروزه یکی از محبوب ترین مصالح مورد استفاده در ساختمان سازی، کاشی و سرامیک است؛ اما، تنوع در این عرصه سبب انتخاب هایی اشتباه می شود که وقت و هزینه ی ما را تلف میکند. در این نوشتار به دنبال آن هستیم تا شما را با مفهوم سرامیک پرسلان، در این صنعت عظیم، آشنا کنیم. با این که سرامیک پرسلان و سرامیک معمولی متعلق به یک خانواده هستند، اما آنها بیشتر شبیه پسر عمو هستند تا دو قلو. در ادامه مقاله بیشتر با این دو آشنا می شویم.

تفاوت عمده ی کاشی پرسلان و سرامیک معمولی
تفاوت عمده ی کاشی پرسلان و سرامیک معمولی در نحوه ی ساخت آنها است. هر دو کاشی از مخلوط خاک رس ساخته شده و در کوره پخته می شوند؛ اما کاشی پرسلان از خاک رس تصفیه شده تری ساخته شده و در دماهای بالاتری نیز پخته می شود. این دو موضوع باعث تراکم و دوام بیشتر آن نسبت به سرامیک معمولی می گردد.
نکته : برخی از افراد از اصطلاح پرسلان و سرامیک به جای یکدیگر استفاده می کنند و یا کاشی خاک سفید را به جای پرسلان معرفی میکنند، مراقب باشید که در تله نیفتید!
جذب آب
یک از تفاوت های اصلی کاشی پرسلان و سرامیک در میزان جذب آب است. همین تفاوت، باعث شده است که به کاشی پرسلان لقب سنگ مصنوعی نیز داده شود . جذب آب کاشی پرسلانی، معمولی کمتر از نیم درصد است. همین نکته باعث تراکم سختی بیشتر بافت کاشی می شود. این ویژگی کاشی های پرسلان، مزایای ذیل را برای ما به ارمغان می آورد :
- در مجاورت آب و در مکان هایی که رطوبت بیشتر است، تغییر رنگی در سطح این کاشی ها مشاهده نمی کنیم و همواره کیفیت اولیه ی خود را حفظ می کنند.
- بسیار سخت است و برای نمای ساختمان و یا مکان های پر تردد بسیار مناسب اند
نکته : در ایران، تعدادی از کارخانجات، کاشی های پرسلانی تولید می کنند که جذب آب آنها بین 5/0 تا 3 درصد است که این گروه به گروه B پرسلانی معروف هستند. ترکیبات پرسلانی را رعایت میکنند اما حد پخت کمتری در کوره دارند در نتیجه کاشی های تولیدی شان کیفیتی بسیار نزدیک به کاشی های پرسلانی گروه A (جذب آب زیر نیم درصد) دارد و به همین منظور، در این دسته نام گذاری می شوند. میزان جذب آب در بسته بندی های کاشی و سرامیک با w.a یا حرف e نشان داده میشود.
حال که صحبت از ترکیبات پرسلانی شد، خوب است بدانید که سرامیک های معمولی از خاک رس طبیعی قرمز ، قهوه ای یا سفید ساخته می شوند. ابتدا خاک رس در دمای بالا پخته می شود، سپس طبق یک فرمول مشخص، لعاب به آنها اضافه می شود .اما کاشی پرسلان، از خاک رس بسیار خاص و تصفیه شده ای ساخته می شود که فلدسپات هم به مخلوط آن اضافه می گردد و در دمای بسیار بالاتری نسبت به سرامیک معمولی پخته می شود. این تغییرات در ترکیب و فرآیند پخت، موجب افزایش استحکام این کاشی ها می گردد.
جمع بندی و مقایسه

ترکیبات
پرسلان ها از خاک رس سفید، ماسه و فلدسپات ساخته می شوند. سرامیک ها از خاک رس سفید قرمز یا قهوه ای ساخته میشوند.
دمای پخت
پرسلان ها در دمای 1200 تا 1400 درجه ی سانتیگراد پخته می شوند. سرامیک های معمولی در دمای 750 تا 1200 درجه ی سانتیگراد حرارت داده می شوند.
استحکام
سرامیک های پرسلان مقاومت بیشتری دارند، سخت تر و متراکم تر هستند و قابلیت استفاده به جای سنگ را دارند. اما برش و سوراخ کردن آنها هم به همان نسبت سخت تر است. سرامیک ها نرم تر هستند و چگالی کمتری دارند، در نتیجه استفاده و برش راحت تری را هم برای ما به ارمغان می آورند.
تنوع طرح
با این که با پیشرفت تکنولوژی، مشکل تنوع طرح در پرسلان ها تا حد زیادی رفع شده است؛ اما باز هم نسبت به سرامیک های معمولی، تنوع طرح کمتری دارند و بیشتر در طرح های ساده تولید می شوند.
مکان های مناسب برای استفاده
با این که پرسلان ها تقریبا برای تمامی مکان ها مناسب اند، اما استفاده از آنها در فضاهای بیرونی، مکان های با رطوبت بسیار بالا و مناطق با تردد زیاد، بیشتر است. سرامیک های معمولی در هوای سرد مستعد ترک خوردن هستند . این سرامیک ها بیشتر مناسب دیوار ها و کف، در فضای داخلی منازل و مناطق کم تردد، هستند.
هزینه ی تولید
هزینه ی ساخت کاشی های پرسلانی در حدود 35 پوند برای هر متر مربع و هزینه ی ساخت سرامیک های معمولی 24 پوند برای هر متر مربع برآورد شده است که این موضوع در ایران با توجه به مولفه های بسیاری که در قیمت گذاری مورد توجه است، عدد دقیقی به ما نمی دهد. اما مهم این است که بدانیم در هر شرایطی، هزینه ی ساخت پرسلان ها بیشتر است، در نتیجه محصولات گران تری هستند.
موسسه ی پرسلان اینامل
با همه ی این توضیحات، شاید رتبه بندی «موسسه ی پرسلان اینامل» (The porcelain Enamel Institute)، تصویر واضحی به ما، در انتخاب مناسب ترین کاشی یا سرامیک، برای مکان مورد نظرمان را بدهد. این رتبه بندی شامل سطوح 0 تا 5 میباشد که کدهای PEL0 تا PEI5 را در رتبه بندی انواع کاشی و سرامیک به کار برده است.
رتبه بندی | مکان مناسب برای استفاده | مثال |
---|---|---|
PEI0 | مکان های بدون رفت و آمد | کاشی های دیوار |
PEI1 | ترافیک بسیار سبک | حمام |
PEI2 | ترافیک سبک | اتاق خواب و حمام |
PEI3 | ترافیک سبک تا متوسط | اتاق ها و مصارف خانگی |
PEI4 | ترافیک متوسط تا سنگین | طبقات خانگی و برخی مصارف تجاری |
PEI5 | ترافیک سنگین | مناسب برای تمام مصارف تجاری و خانگی |